წინანდალი

მზადდება ძირითადად რქაწითელისაგან, რომელსაც 5-15% რაოდენობით უმატებენ კახეთის რაიონებში მწვანედ დამზადებულ ღვინომასალებს.

ამ მარკის ღვინომასალებს ამზადებენ თელავის, ახმეტისა და ყვარლის რაიონებში.

მტევნებს დამპალსა და დაზიანებულ მარცვლებს გამოაცლიან, ყურძენს გაატარებენ საჭყლეტ-კლერტსაცლელში და გამოწნეხენ კალათიან წნეხებში. თვითნადენსა და პირველი წნეხის ტკბილს ერთად აგროვებენ, დაადუღებენ და აქედან მიღებულ ღვინომასალას იყენებენ სამარკო ღვინისათვის. მოდუღარი ტკბილის ტემპერატურა უნდა იყოს 20-25 გრადუსი. ღვინის მოხსნა ხდება შაქრის მთლიანად დადუღების და დაწმენდის შემდეგ, რასაც ჩვეულებრივ იმავე წლის ნოემბერ-დეკემბერში აწარმოებენ. ლექიდან მოხსნის და ეგალიზაციის შემდეგ ღვინო გადააქვთ სარდაფში დასავარგებლად. ტკბილის დუღილი ხდება კასრებში.

მზა ღვინო შეიცავს ალკოჰოლს 10.5-12.5 %-მდე და ტიტრულ მჟავებს 6.0-6.5 %-მდე. დავარგების დრო 3 წელია. ღვინოს აქვს ღია ჩალისფერი, ხილის ბუკეტი. რბილია და ჰარმონიული.

ეთუნა კვინიკაძე. 52-ე საჯარო სკოლა, მე-11 კლასი

ტიბაანი

კახურად დაყენებული ღვინო „ტიბაანი“ შეიცავს ალკოჰოლს 11.5-13%-მდე, ხოლო ტიტრულ მჟავებს - 4.5-6%-მდე. ამ მარკის ღვინომასალებს ამზადებენ რქაწითელიდან სიღნაღის რაიონის ტიბაანის მიკრორაიონში.

საღ ყურძენს გაატარებენ საჭყლეტ ტუმბოში და დურდოს (კლერტიანად) ათავსებენ 100-300 დკ-იან ქვევრებში. დუღილის მიმდინარეობისას წარმოებს ჭაჭის ჩაზელვა დღე-ღამეში 3-5-ჯერ. დუღილის დამთავრების შემდეგ ღვინოს ტოვებენ ჭაჭაზე ძირითადად იანვრის თვემდე. როცა თავზე მომდგარი ჭაჭა ჩაიძირიება და ღვინო დაიწმინდება, მას ტუმბოს საშუალებით სამ ფრაქციად გადაიღებენ. პირველ ფრაქციას იყენებენ აღნიშნული მარკისათვის. ღვინოს აქვს მუქი ჩაისფერი. ბუკეტში გამოსახულია ქიშმიშის ტონი. იგი ჰარმონიულია და ხავერდოვანი.

ეთუნა კვინიკაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-11 კლასი

სვირი

იმერული ტიპის ღვინო „სვირი“ ჩალისფერიდან დაწყებული ქარვისფერამდეა, ხილის ტონით.

ყურძნის კრეფა წარმოებს 20-22% შაქრიანობის და 8-9% ტიტრული მჟავიანობის დროს.

დაწმენდილი ტკბილი გადააქვთ სადუღარ ქვევრებში, სადაც უმატებენ კლერტგაცლილ ჭაჭას 4-5 %-ს. ქვევრს ყოველდღე ახდიან და ჭაჭას აურევენ. როდესაც ღვინო დადუღდება, დაიწმინდება და ჭაჭა ქვევრის ფსკერზე ჩაიძირება, დაახლოებით თებერვლის დასაწყისში შეუდგებიან ღვინის გადაღებას.

ვახო ვახტანგაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-10 კლასი

საფერავი

საფერავი მარტო საქართველოს სიამაყე კი არ არის, არამედ მსოფლიო ასორტიმენტის მშვენებაცაა. ამ ყურძნის ჯიშიდან აყენებენ მსოფლიოში განთქმულ ღვინო „მუკუზანს“, რომელმაც მსოფლიოს წითელ ღვინოებს შორის არა ერთი ოქროს მედალი მოიპოვა. ამ ბოლო წლებში გამართულ მსოფლიო დეგუსტაციაზე ჩემპიონთა ჩემპიონიც გახდა. ევროპელი ამპელოგრაფები საგანგებოდ სწავლობდნენ ამ ჯიშს და მას პირველობა მიანიჭეს მსოფლიოს წითელყურძნიან ვაზებს შორის.

ღვინო „მუკუზანისათვის“ მასალას საფერავიდან კახეთის რაიონებში ამზადებენ მდ. ალაზნის მარჯვენა და მარცხენა მხარეზე. მარანში მიტანილ დარჩეულ ყურძენს ატარებენ საჭყლეტ-კლერტსაცლელში. დაჭყლეტილს ათავსებენ ასადუღებლად კოდებში, სადაც წინასწარ SO₂-ია შეტანილია 75-100 მგ-ის ოდენობით ლიტრ დურდოზე. დუღილი მიმდინარეობს ჩაფლული ქუდით 27⁰-30⁰ ტემპერატურაზე. პირველი გადაღება ხდება ნოემბერ-დეკემბერში, მეორე - მარტ-აპრილში, მესამედ - მაის-ივნისში, მეოთხედ - ნოემბერ-დეკემბერში.

ეთუნა კვინიკაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-11 კლასი

ალექსანდროული

მთაგორიან რაჭას უმთავრესად წითელყურძნიანმა ალექსადნდროულმა მოუხვეჭა სახელი: „შემრგოა, ძველობს და მგზავრობასაც კარგად იტანს“.

ალექსანდროულის ჯიშისგან მზადდება მსოფლიოში განთქმული ბუნებრივად ტკბილი „ხვანჭკარა“, რომელიც ქვემო რაჭის სოფლის სახელს ატარებს. ვენახები შეფენილია სამხრეთის მზვარე ფერდობებზე, სადაც კირით მდიდარი ნიადაგია. გვალვიან ამინდში ალექსანდროული ადვილად ჭკნება და გადამწიფდება, რის გამოც ყურძენში უხვად გროვდება შაქარი. ტრადიციული ტექნოლოგიის მიხედვით ხის საწნახელში „გაყენებული“ ყურძნის წვენი ბოლომდე დაუდუღარი რჩება, რასაც ნაწილობრივ შემოდგომის სიცივეები უწყობს ხელს. ამ წესით დაყენებული ღვინო საკმაო სიტკბოს ინარჩუნებს. მუქი ლალისფერი, ხავერდოვანი, ნაზი, მოტკბო ხვანჭკარა ქალების მოწონებითაც სარგებლობს, რომელმაც მსოფლიო ოქროსა და ვერცხლის მედალი მოიპოვა.

ეთუნა კვინიკაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-11 კლასი

ქართლის ღვინოები

ქართლის ღვინოებს შორის ჩინური, გორული მაწვანე და და თავკვერის ღვინოები გამოირჩევა.

ჩინური სიტყვა ჩინისგან წარმოსდგა (აკად. ივ. ჯავახიშვილი). აკად. ს. ჩოლოყაშვილი მას სიტყვა ჩინებულს უკავშირებდა ამ ჯიშის კარგი თვისებების გამო. ჩინური ჯიშისათვის დამახასიათებელია ძლიერი ზრდა, უხვი მოსავალი, გარეგნობით მომხიბვლელი მტევნები და მარცვალი, დაავადებებისადმი გამძლეობა, ღვინის მაღალი ხარისხი. ამჟამად იგი გამოიყენება შამპანურ ღვინომასალად და ევროპული ტიპის სუფრის ღვინის დასაყენებლად.

ატენში ძველთაგანვე შეუდარებელი ღირსების ცქრიალა ღვინოს - ატენურას აყენებენ, რომელიც ვახუშტი ბაგრატიონის დაზასიათებით, „უმეტესია ყოველთა საქართველოს ღვინოთა“.

ვახო ვახტანგაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-10 კლასი

გურია-სამეგრელოს ღვინოები

დღეისათვის გურია-სამეგრელოს ვენახებში იმერული ცოლიკაური გაბატონებულა. ძველად გურიაში „ჯანის ღვინოს“ სიმაგრით ბადალი არ მოეპოვებოდა. გურიის მთისპირა სოფლებში ერთეული ძირების სახით გვხვდება ხეებზე გაშვებული წითელყურძნიანი ჯიშები ჯანი და ჩხავერი.

სამეგრელოშიც დღეისათვის იშვიათობადაა ქცეული ძველი მაღალი ვაზის ჯიშები, მათ შორის წითელყურძნიანი ოჯალეში ანუ შონური. ეს შესანიშნავი ვაზი უმთავრესად მთაგორიან, მაღლობ ადგილებში მოჰყავდათ. ოჯალეშს, დასავლეთ საქართველოში აღიარებულ თავღვინოს, გასულ საუკუნეში თვით კახურ საფერავსაც კი უტოლებდნენ.

ვახო ვახტანგაძე
52-ე საჯარო სკოლა
მე-10 კლასი